"12cioyuncu.com" saytında maraqlı bir müsabiqə elan olunub.Bu müsabiqədə "Bosman" fanklubundan Mirhafiz Babayev də öz fikirləri ilə iştirak edib. Maraqlı olduğunu və yeni müzakirə mövzusuna ehtiyac duyduğunu bildirən fanklubumuzun üzvünün fikirlərini öz saytımızda da izləyin.
"12-ci”lər həmişə maraqlı fikirləri və
xüsusi yanaşma tərzləri ilə seçilirlər. Təsadüfi deyil ki, "Bosman” fanklubu bu
göstəricilərin ifadə olunduğu "12cioyuncu.moy.su” saytını "İlin Fanat Saytı”
elan etmişdi ki, bundan artıq çoxları xəbərdardır.Bu müzakirə mövzusuna gəlincə
isə burada daha ətraflı yanaşma tələb olunur. Mən filologiya mutəxəssisi
olmasam da bildiyim qədər münasibət bildirməyə çalışacağam.
Bütün dünya millətlərinin demək olar
hamısının özünəməxsus dili vardır.Amma bəzilərində Dövlət dili başqa dil qəbul
olunmuşdur ki, bu ayrı mövzudur.Müasir dilçilik statistikasına nəzər salsaq
bütün dünya dilləri orta göstəriciyə görə 60% "Milli mənşəli sözlər”dən və 40% "Alınma
Sözlər”dən ibarətdir. Ağamusa Axundovun, tədris vəsaiti olan,1982-ci il "Bakı”
nəşriyyatının çap etdiyi "Dilçiliyə giriş” kitabında bu barədə geniş məlumat
əldə etmək mümkündür.
Bundan başqa dilçilikdə "Beynəlmiləl
sözlər”, "Ehtiyac duyulmayan sözlər” və s. kimi kəlmələr də qeydə alınır. Bizim
dilədə alınma sözlərin əvvəl Fars-Ərəb mənşəli sözlər, daha sonra Rus-Avropa
dillərindən əsasən daxil olmuşdur. Bu da sənayenin, texnikanın, tibb elminin və
s. inkişafı ilə əlaqədardır və qaçılmazdır.
"Beynəlmiləl sözlər” bütün dünya
dillərində qəbul olunub işlənən sözlərdir.Buraya terminlər və s.aiddir. Amma
"Ehtiyac duyulmayan sözlər” isə milli dildə olub, həm də başqa alınma sözlə
paralel olaraq işlədilən sözlərdir. Buna bəziləri sinonim sözlər kimi yanaşsa
da əslində bunlar "dublet” sözlər adlanır Mənim fikrimcə bu dublet sözlərə daha
çox yer verdikcə, onlar milli mənşəli söləri dilimizdən sıxışdırıb çıxarır və
mənim ifadəmə görə "Milli söz qəbirstanlığı” yaradır.
Mən "Bosman” fanklubunun rəhbəri
kimi bu ada da münasibət bildirməliyəm. Bosman gəmi işçisidir və bu sözün
əvəzləyicisi dilimizdə yoxdur. Bu bütün dünyada eyni cür qəbul olunub işlənən
bir sözdür. Məsələn, futbol, voleybol, hokkey, printer,monitor və s.
"Flaqman” sözünün mənasına gəlincə,
məncə bu avropa mənşəli iki sözün
birləşməsindən ibarətdir. "Flaq”-"Bayraq”, "Man” –isə "Şəxs” bildirir. Bizim
anlayışımızca bu "Bayraqdar” anlamına gəlir. Həmçinin "öndəgedən”, "öndər”, "Ələmdar” kimi də başa
düşülə bilər. "Flaqman” sözünü
işlədənlər "Neftçi”ni futbolumuzun Bayraqdarı kimi qələmə vermək
istəyirlər. Bu sözü işlətmək, məncə qəbahət deyil. Amma bu gün "Neftçi”
ölkəmizi avropada təmsil etmirsə, ondan güclü klublarımız varsa, onda
futbolumuzun Bayraqdarı, Flaqmanı bugün başqa bir klubdur. Bu ayrı müzakirə
mövzusudur. Flaqman yorulub əldən düşübsə, onda o adı ya başqa biri daşımalı ya
da dincəlib özünə gəlməsini gözləmək
lazımdır. Amma Bayrağı yerə qoymaq olmaz onu kimsə daşımalıdır.
Mən təklif edərdim ki, bu mövzunun
müzakirəsindən sonra digər bir mövzu müzakirə olumalıdır: "Azərbaycan
futbolunun Flaqmanı bu gün kimdir?”
"Bosman”
fanklubundan Dr. Mirhafiz
Babayev
24 Mart 2010
|