Günlərin bir günündə Molla Nəsrəddin kənddə qonşularla
söhbət edirmiş. Hərə öz dərdini danışırmış. Növbə gəlib Molla Nəsrəddinə
çatanda o da eşşəyindən xeyli giley edir. O qədər giley edir ki, kənd
camaatının öz dərdləri yadlarından çıxır. Hamı mollanın bu dərdinə şərik olub,
vəziyyətdən çıxmaq üçün fikirləşməli olurlar. Nəhayət, dünya görmüş bir yaşlı
adamın məsləhəti hamının xoşuna gəlir.
O
mollaya deyir ki, bir müddət əvvəl Bakı
şəhərinə getmişdim orada bir yer var, çox təmtəraqlı binası var. İstədim içəri
girəm, gördüm ki, qapısı bağlıdır. Ətafdakılardan soruşdum ki, bu nə binadır belə, bu
gözəllikdə? Yəqin içərisi də çox gözəl olar. Dedilər ki, Akademiyanın Rəyasət
Heyətinin binasıdır. Dedim ki, mən avam yaşlı adamam, nə bilirəm o dediyin
nədir? Bir loru denən görüm burda nə işlə məşğul olurlar. Ordakı cavanlar dedi
ki, ay əmi bura elm ocağıdır, burda elm öyrənirlər. Məsələn, iki ilə eşşəyi
adam edirlər. İndi ay molla sənin ki, eşşəyinin bu qədər qüsuru var, apar orda
bir çarə edərlər.
Hamısı
bu təklifi bəyənir və mollaya məsləhət görürlər ki, belə də eləsin. Bir neçə
gün molla uzaq yolun tədarükün görür və səfərə çıxır. Yol uzaq olduğundan eşşək
yolda da mollanı boğaza yığdıqca, molla bəzən öz-özünə, bəzən də bərkdən eşşəyə
deyir ki, qoy iki il keçsin bax onda sənə eyiblərini deyərəm sən də utanarsan.
Hələlik nə çarə, dözməliyəm.
Beləcə
bir neçə günə molla yolu tamamlayır və gəlib şəhərə çatır. Şəhərdə gəzib
dolanır, amma deyilən yeri tapa bilmir ki, bilmir. Əlacı qalır kimdənsə,
soruşsun. Bəxtindən də bir neçə şəhər lotusuna rast gəlir. Şəhər lotuları
mollanı Akademiyanın binasının qarşısına gətirirlər. Molla da görür ki, öz kəndçisinin
nişan verdiyi kimi gözəl bir binadır. Odur ki, lotulara inanır və məqsədini
deyir. Lotular da mollanın eşşəyini oğurlamaq istəyirmişlər. Odur ki, molla
soruşanda ki, eşitmişəm burda eşşəyi iki ilə adam edirlər? Lotular da bir
ağızdan bəli, molla əmi! deyirlər.
Belə
olanda lotuların məsləhəti ilə molla eşşəyi binanın qarşısındakı ağaca bağlayır
ki,vaxtı çatanda eşşəyi binaya aparacaqlar. Qulağına da deyir ki, darıxma iki
ildən sonra gəlib səni aparacağam. Bir neçə dəfə arxaya baxa-baxa oradan
uzaqlaşır. Səhərisi bir də gəlib baxır, görür ki, eşşək yoxdur. Sevinir ki,
yəqin binadan kimsə onu aparıb. Beləcə arxayın olub kəndə geri dönür. Gəlib
kənddəkilərə də başına gələn əhvalatı danışır. Başda molla olmaqla, hamı iki
ilin tamam olmasını səbirsizliklə gözləyirlər. Nəhayət hamıya çox uzun görsənən
bu iki il keçir. Molla yenə tədarükün görüb uzaq yola çıxır. Nəhayət gündüz
vaxtı şəhərə çatır. Vaxt itirmədən Akademiyanın binası qarşında eşşəyi
bağladığı ağacın yanına gəlir. Görür ki, eşşəyi bağladığı ağacın düz yanında
bir cavan oğlan, əlində gül dəstəsi dayanıb. Öz-özünə fikirləşir bu necə elm
ocağıdır ki, iki ilə mənim eşşəyimi adam ediblər. Pah atonnan deməli,
deyilənlər doğru imiş.
Yavaş-yavaş
oğlana yaxınlaşır. Görür əlində gül dəstəsi, boynunda qalstuk gözəl bir oğlandır.
Ona çatdıqda salam verir. Oğlan da ədəb ərkanla yaşlı kişinin salamını alır.
Molla heyrət içində gör mənim eşşəyimi necə tərbiyə ediblər deyə düşünür. Burda
niyə durduğunu soruşur. Əmi, adam gözləyirəm. Belə deyəndə molla lap əmin olur
ki, bu onun eşşəyidir. Axı iki ilin tamamında eşşəyi adam olacaqdı və bağlandığı
yerdə onu gözləyəcəkdi. Belə olanda molla deyir ki, məni gözləyirsən də, gəl
gedək evimizə. Kənddə hamı səni gözləyir. Oğlan elə bilir ki, molla onunla
zarafat edir. Ona görə də ona çox da fikir vermir. Bir az da keçdikcə molla əl
çəkmir ki, çəkmir. Təkidlə onu evə aparmaq istəyir. Hətta deyir ki, mən sənin
boynuna ip bağlamışdım, sən də mənim eşşəyimsən.İndi səni adam ediblər, boynuna
da bəzəkli ip bağlayıblar. Gəl gedək! Oğlanın qalstukundan tutaraq dartmağa
başlayır. Oğlan, yaşlı kişidir deyə, mollayla yumşaq rəftar və etiraz edir.
Molla isə eşşəyi bura necə bağladığını və indilərdə adam olacağını bildirir və
qalstukdan təkidlə dartır. İşin yumşaq yolla həll olmayacağını görən oğlan
məcbur olub mollanı təpiklə vurur. Yerdə qalan molla, eşşəksən ki, eşşək! Bu
iki ildə səni döndərib adam ediblər, amma əsl xasiyyətini dəyişdirə
bilməyiblər.
İndi
kubokun finalında da kimisi oyun oynayır, kimisi bayram ovqatında, kimisi də
molla Nəsrəddinin eşşəyi kimi tək və ya qoşa təpik atır, kimisi də topun
qabağında eşşək kimi hoppanır. İndi bunları aparıb hara bağlamaq lazımdır
görəsən?